Evlilik danışmanlığı nedir sorusunu şöyle yanıtlayabiliriz, evlilik ilişkisini, evliliğin her iki tarafı (kadın ve erkek) açısından da, daha doyum verici hale getirmek için gerçekleştirilen bir psikolojik danışmanlık sürecidir.
Evlilik danışmanlığı nasıl yapılır?
Evlilik danışmanlığı, evlilik danışmanının teorik anlayışına göre farklı şekillerde gerçekleştirilebilir. Literatürde tanımlanan bazı evlilik danışmanlığı modellerini şöyle sıralayabiliriz.
Bireysel evlilik danışmanlığı: Bu danışmanlık şeklinde, eşlerin her biri evlilikleriyle ilgili bireysel danışmaya dahil olurlar. Eşler aynı danışmandan destek alabilirler, ki buna eş zamanlı (concurrent) danışmanlık denir. Eşlerin farklı danışmandan destek gördüğü modele ise ortaklaşa (colloborative) danışmanlık denir.
Birleşmiş (conjoint) danışmanlık: Birleşmiş danışmanlıkta, eşler danışmaya birlikte katılır. Bu katılım bir danışmanla gerçekleşebileceği gibi iki danışmanla da (biri kadın biri erkek) gerçekleşebilir.
Grup danışmanlığı: Grup danışmanlığına birkaç evli çift, birlikte dahil olur. Danışmanlığı bir ya da iki danışman yürütebilir.
Kombine danışmanlık: Danışanlara yukarıdaki danışmanlık modellerinin bazılarının birlikte uygulanmasıdır.
Ben evlilik danışmanlığı için stratejik bir yaklaşım benimseyip, çiftin ihtiyacına göre danışmanlık sürecini şekillendiriyorum. Yani gerek görüldüğünde bireysel görüşmeler, gerek görüldüğünde de çift görüşmeleri gerçekleştiriyorum. Bütün bu süreç, danışanların beklenti ve düşünceleri hesaba katılarak gerçekleştiriliyor.
Evlilik danışmanlığının hedefleri ve faydaları nelerdir?
Bence evlilik danışmanlığının nihai hedefi, evliliğin her iki taraf için de daha doyum verici hale gelmesine yardımcı olmaktır. Buna ulaşıldığı oranda tafarlar, evlilik danışmanlığından nihai faydayı elde etmiş olurlar. Bu genel hedeften hareketle bazı özel hedeflerden, dolayısıyla da faydalardan bahsedebiliriz:
- Çiftin, kendilerine ve kişiler arası ilişkilere dair bir farkındalık geliştirmelerine yardımcı olmak
- Yeni evli çiftlerin, evliliğe uyum sorunlarının aşılmasına destek olunması
- Eşler arasındaki iletişimin işlevsel hale getirilmesi
- Her iki tarafın da temel insani ihtiyaçlarının giderilmesine destek olunması
- Çİftlerin yaşadığı cinsel doyumun artırılmasına destek olunması
- Tarafların birincil aileleriyle yaşanılan sorunlara işlevsel çözüm bulunması
- Çocuk yetiştirme sorunlarıyla ilgili işlevsel çözüm bulunması
- Sadakatsizlik ve şiddet gibi tutumlarla sarsılan evlilik ilişkisinin, yeniden düzenlenmesine destek olunması
- Evli çiftin vardığı nihai karar boşanma ise, boşanmayı sağlıklı şekilde gerçekleştirmelerine destek olunması
- Diğer hedefler
Evlilik danışmanlığı ne kadar sürer?
Evlilik danışmanlığının “şu kadar seans” gibi net bir süresi yoktur. Danışmanlığın süresi, çiftin yaşadığı sorunların çeşitliliğine ve yoğunluğuna, tarafların ihtiyaç ve beklentilerine, tarafların sorunların çözümü için takındıkları tavıra göre vb. değişiklik gösterebilir. Mesela, taraflarda kişilik bozukluğu, madde kullanımı, sadakatsizlik gibi ciddi sorunlar varsa, danışmanlık zor olabilir ve uzun bir süre alabilir. Buna karşılık, yeni evli bir çiftin uyum sorunlarının çözümü (başka ciddi sorunlar yoksa) için nispeten daha kısa bir süre yeterli olabilir.
Evlilik danışmanlığı fiyatları (ücretleri) nasıl belirlenir?
Standart bir evlilik danışmanlığı ücretinden bahsetmek mümkün değil. Evlilik danışmanlığı ücretleri pek çok faktöre göre değişiklik gösterebilir. Mesela, evlilik danışmanlığı desteği aldığınız merkezin bulunduğu konum, danışmanın eğitim düzeyi ve deneyimi, seansların süresi ve gerçekleşme sıklığı gibi faktörler evlilik danışmanlığı ücretlerinin belirlenmesinde etkili olabilmektedir.
Evlilik danışmanı kimdir ve ne yapar?
Evlilik danışmanı, psikoloji, insanın ruhsal yapılanması, kişiler arası ilişki psikolojisi, psikolojik danışmanlık gibi konularda eğitim sahibi bir uzmandır. Evlilik danışmanı, sahip olduğu bilgi ve uzmanlığı, evlilik sorunlarını çözmek ve evliliklerini daha doyum verici hale getirmeleri için danışanlarının hizmetine sunar.
Evlilik danışmanı bir hakem değildir. Taraflar arasında “doğru”ve “yanlış” yapanı belirlemek gibi bir misyonu yoktur evlilik danışmanının. Evlilik danışmanlığında “doğru” ve “yanlış”tan ziyade, “işlevsel” ve “işlevsel olayan” kavramları önemlidir. Evlilik danışmanlığı “kural koyucu” değil, “yardım edici” bir disiplindir. Dolayısıyla evlilik danışmanlığında asıl amaç, doğru ve yanlış olan davranışları belirlemek yerine, tarafların temel insani ihtiyaçlarını karşılayan davranış kalıplarını oluşturmaktır.
Pek çok insan “doğru” davranışın ne olduğunu bilmesine rağmen o davranışı gerçekleştiremez. “Biliyorum, bu kadar sıkboğaz etmemeliyim eşimi, ama kendime engel olamıyorum.” der mesela. Bu kişiye, “Eşini sıkboğaz etmemelisin.” demenin hiçbir anlamı olmaz. Evlilik danışmanı, ne yapmaları gerektiğini söylemekten ziyade, davranışlarının altındaki psikolojik dinamiği anlamalarında kişilere yardımcı olur.
Evlilik danışmanı arayabileceğinizi gösterebilecek bazı işaretler
Hangi durumlarda evlilik danışmanlığından istifade edebiliriz? Bunun için kesin standartlar belirlemek bence çok mümkün değil; çünkü herkesin ruhsallığı, evlilik dinamikleri, evlilikten beklentileri farklı olabilir. Bununla birlikte, bazı durumlarda bir evlilik danışmanına başvurabilirisiniz:
- Eşinizle sağlıklı iletişim kuramıyorsanız: Evlilikte yaşanan temel sorunlardan biri, tarafların işlevsel bir iletişim kurmakta zorlanmalarıdır. Söz konusu zorlanma, gönülsüzlükten veya bilgisizlikten kaynaklanabilir. Bazen taraflardan biri veya her ikisi, eşiyle iletişim kurmaya gönüllü olmayabilir. Bu durumda işe yarayacak oaln, evlilik danışmanlığı değil bireysel psikolojik danışmanlık olabilir.
- Aranızda düşmanca duygular söz konusuysa: Bazı durumlarda eşler birbirine karşı düşmanca duygular besleyebilir.
- Eşinizi de ilgilendirebilecek sırlarınız varsa:
- İlişkinize üçüncü bir kişiyi dahil ettiğinizde:
- Ekonomik açıdan aranızda bir kopukluk varsa:
- Birbirinden uzaklaştıysanız:
- Cinsel hayatınız tatmin etmiyorsa:
- Küçük şeylerde bile tartışır hale geldiyseniz:
- Tekrar eden çatışma alanlarınız varsa:
Evlilik danışmanı evliliği kurtarır mı?
Evlilik danışmanı, evliliklerini kurtarmaları için evli çiftlere yardım eder. “Onlara rağmen” değil, “onlarla birlikte” bir şeyler yapabilir ancak.
“Evlilik danışmanı hiçbir şey yapamaz.” düşüncesi gibi, “Evlilik danışmanı her şeyi yapar.” düşüncesi de gerçekçi değildir. Tüm uzmanlık alanlarının ve uzmanların olduğu gibi evlilik danışmanlığı ve evlilik danışmanının da yeterlilikleri ve sınırlılıkları vardır. Burada önemli olan, kişilerin beklentilerinin gerçekçi olması ve çiftlerle danışman arasındaki işbirliğidir.
Sonuç olarak, “Evlilik danışmanlığı evliliği kurtarabilir mi?” sorusunun cevabı “evet”, ya da “hayır”değildir. Evlilik danışmanı, “sizinle birlikte” evliliğinizi kurtarmanıza yardımcı olur
İslami evlilik danışmanı olur mu?
Türkiye’deki üniversitelerde İslami Evlilik Danışmanlığı adıyla bir lisans, yüksek lisans ya da doktora programı yok. Bununla birlikte, bazıları islami evlilik danışmanı olduğunu iddia edebilirler. Bu konu bence danışan adayları için riskli bir alandır.
Evlilik danışmanı hakem midir?
Evlilik danışmanı bir hakem olarak düşünülmemelidir. Hakem önceden belirlenmiş kuralları işleten kişi olarak düşünülebilir. Oysa evlilik danışmanının elinde -bu anlamda- doğru ve yanlışlar listesi yoktur. Evlilik danışmanı “Eve gelince eşim beni kapıda karşılamıyor.” diyen birinin eşinin tutumuyla ilgili “Doğru yapıyor.” veya “Yanlış yapıyor.” gibi bir yaklaşımı söz konusu olamaz. Evlilik danışmanı, beklentilerin ve tutumların, ilişkiyi her iki taraf açısından da nasıl etkilediğini tespit etmeye ve taraflara göstermeye çalışır.